Vandaag besteld, morgen in huis. Het is niet eens meer alleen Amazon die met dergelijke slogans stunt. Binnen één klik koop je dat nieuwe boek of maak je een account aan. We lijken steeds minder tijd te nemen om echt stil te staan bij onze online keuzes. Onlinediensten zijn ontworpen om zo snel en efficiënt mogelijk te functioneren. Maar juist die snelheid zorgt ervoor dat we steeds minder een seconde denktijd nemen om zeker te zijn dat we geen fout gemaakt hebben. En dat gaat steeds vaker mis.
Oeps… je had een coupon die je had kunnen gebruiken voor 10% korting. Bah… je hebt de verkeerde datum geselecteerd voor je vlucht. Oh nee… je hebt ingezet op het thuisteam terwijl je zeker weet dat de bezoekers er met de winst vandoor gaan. Ook bij online kansspelen zie je hoe websites zich steeds meer spitsen op toegankelijkheid en gemak voor hun spelers. Je hoeft vaak nauwelijks gegevens in te vullen voordat je al kunt inzetten. Bij de beste bookmakers kun je tegenwoordig binnen een paar klikken een weddenschap plaatsen, zonder veel poespas of tussenstappen. Handig als je snel wilt beginnen, maar juist daardoor gaat het gemakkelijker mis dan je denkt. Eén verkeerde klik en je weddenschap staat genoteerd en je geld is afgeschreven.
Van gemak naar gemiste details
Zeker bij financiële beslissingen of het delen van persoonlijke gegevens kan deze snelheid tegen ons werken. Denk aan het aanvragen van een abonnement, het installeren van een app of het aanmelden voor een nieuw account. Vaak klikken we reflexmatig op “Accepteren” of “Volgende” zonder te beseffen waarvoor we precies toestemming geven. Een hedendaags verschijnsel waar de Consumentenbond voor waarschuwt is hoe abonnementen vaak automatisch verlengd worden en wat je daar als consument tegen kunt doen.
Praktische tips om goed bij de les te blijven
Gelukkig kun je als moderne internetgebruiker veel doen om vervelende online verrassingen te voorkomen. Hieronder enkele praktische tips:
1. Gebruik de “tweede check”-regel
Voordat je op “bevestigen” klikt, kijk je nog één keer naar wat je hebt ingevoerd. Dit voorkomt typefouten bij boekingen of betalingen.
2. Wees je bewust van wat je accepteert op websites
Ook Nederlandse instanties benadrukken hoe belangrijk het is om bewust keuzes te maken bij het accepteren van cookies. Misleidende cookiebanners komen ondanks een heldere EU-regulering nog steeds veel voor. Daarom gaan consumenten vaak zonder het te weten akkoord met uitgebreide tracking. Browserextensies kunnen je helpen om zulke praktijken sneller te herkennen en te vermijden.
3. Stel jezelf één vraag bij elke klik
“Wat gebeurt er als ik nu doorga?” Klinkt simpel, maar het helpt om even stil te staan en bewuster te klikken.
4. Vermijd automatische keuzes
Sommige platforms vullen standaardopties voor je in, zoals extra verzekeringen of upsells. Scroll altijd even terug om te zien of je iets hebt gemist.
5. Laat je niet opjagen.
Veel websites gebruiken nep-urgentie (“Nog 3 kamers beschikbaar!” of “50 mensen bekijken dit nu”). Deze tactieken zijn vaak psychologisch bedoeld om je snel te laten beslissen.
In een tijd waarin digitale diensten steeds soepeler en sneller worden, is het belangrijk om bewust een beetje wrijving toe te voegen. Niet om de boel te vertragen, maar om jezelf de kans te geven betere keuzes te maken.
