Ongeacht wat de omstandigheden zijn waardoor veel kleine ondernemers verdwijnen en panden leeg komen te staan, wordt het belang van de detailhandel en horeca niet zelden onderschat. Dat is jammer, want ondernemers vormen een deel van de cultuur van een stad of dorp.
Risico op saaie stad
In dit land kunnen werknemers met vaste contracten van alles dichttimmeren en min of meer veiligstellen met een verzekering. Een arbeidsongeschiktheidsverzekering bijvoorbeeld. Of een rechtsbijstandverzekering als er een ontslagronde nadert. Een groenteboer of kaasverkoper kan daar niet op terugvallen als het misgaat. Verhoogde huurprijzen, veranderende regels, een pandemie. Sommige winkelstraten hebben tegenwoordig de gezelligheid van een parkeergarage. Menig bewoner ziet het niet eens meer of loopt er schouderophalend langs, maar voor zowel het lokale toerisme als de economie is het een slechte zaak. En dan is er, ook al specialiseren veel winkeliers zich tegenwoordig ook op digitale verkoop, nog het simpele gegeven dat het wel heel saai wordt in een stad vol leegstaande panden.
Cultuur is meer dan kunst
Hoe druk je cultuur in geld uit? Het was een veelgehoorde vraag toen Halbe Zijlstra in 2011 zijn bezuinigingsbeleid aangaande kunst- en cultuursubsidie kenbaar maakte. Nu is de noodlijdende status van deze sector ook dit jaar weer een veelbesproken item, maar de cultuur van een plek of land louter kenschetsen door podium- of beeldende kunst doet de horeca en detailhandel simpelweg tekort.
Stadsplein zonder terrassen
De uitstraling van een plaats wordt gevormd door de som der delen. De architectuur, musea, natuur, de mentaliteit van de inwoners én hun bezigheden. Wat is een groot stadsplein zonder terrassen, waar toeristen alles even op zich in kunnen laten werken? Wie maken van een stad in de eerste plaats een winkelstad? Het zijn de (kleine) ondernemers die vanzelfsprekend hun brood verdienen met hun zaak, maar daarnaast volop bijdragen aan de gezelligheid, die gevoed wordt door bewoners en bezoekers, winkelend en consumerend.
TripAdvisor
In reisgidsen, tijdschriften en boeken worden bestaande winkels, boetiekjes, cafés, restaurants en andere lokale bedrijven genoemd als hotspots – naast de grote publiekstrekkers zoals musea. ‘Eet een ijsje bij…’, ‘Proef een pizza op het terras van…’, ‘struin over de gezellige weekmarkt van…’. Dat zijn lang niet altijd verkapte advertenties. En dan zijn er de blogs en grote websites zoals TripAdvisor die verder gaan dan het noemen van alleen de mooiste pleinen en gebouwen. Die lijstjes ontstaan door beoordelingen van bezoekers. Om terug te komen op het gegeven dat een cultuur niet in geld uit te drukken valt: dat is net zo van toepassing op een dorps- of stadscultuur. Horeca en detailhandel zijn al met al meer dan verdienmodellen. Ze bepalen mede het stadsgezicht.
